Сімейний бізнес, сім’я, бізнес-сім’я: окреслення сутностей у площині наукових досліджень

Автор(и)

  • Ю. В. Солоненко Донецький національний університет імені Василя Стуса

DOI:

https://doi.org/10.31558/2307-2318.2021.2.12

Ключові слова:

сімейний бізнес; сім’я; бізнес-сім’я; дослідження сімейного бізнесу

Анотація

У статті виділено концепти «сім’я» та «бізнес-сім’я» у контексті досліджень сімейного бізнесу як феномену світового підприємницького середовища. Застосовуючи макро та мікро рівень аналізу, сім’я розглянута як конкретизований та локалізований об’єкт у просторі і часі. Здійснено спробу окреслити структуру сім’ї (у вузькому та широкому вимірі), а також виявити сукупності характерних ознак, що складають її сутність. Низка провідних зарубіжних учених намагається виокремити бізнес-сім’ю у якості основної одиниці вивчення сімейного бізнесу та здійснює пошук її основних характеристик, серед яких: групові емоції, моральна свідомість, етична поведінка, культура та компетентності. Одночасно, сім’я як складова сімейного бізнесу, містить і притаманні їй негативні ознаки, які необхідно враховувати. До них належать: непотизм, асиметричний альтруїзм, афлюенція, патерналізм, президентське зміцнення (узурпація влади). Застосовуючи «Модель 3-х кругів сімейного бізнесу», окрім інших функціональних груп у складі сімейного бізнесу, нами визначено групу сегментів, а саме 4, 6, 7, які складають функціональну групу «бізнес-сім’я» та представляють членів сім’ї, що є власниками, власниками і керівниками та сімейними співробітниками, які не мають власності. Визначення поняття «сімейний бізнес» – одне з найважливіших питань у дослідженні сімейного бізнесу. Хоча було здійснено багато спроб, щоб означити, описати, узагальнити термін «сімейний бізнес», слід констатувати, що і донині не існує загальноприйнятого підходу. Сімейний бізнес трактується нами як динамічна адаптивна система, що складається з трьох підсистем (сім’я, власність, управління), яка самореалізується, зорієнтована на довгострокову перспективу розвитку, сповідує сімейні цінності, формує репутацію, передбачає кваліфіковану наступність, навчання впродовж життя, позиціонує себе як соціальний інститут, прагне підвищувати професійність бізнесу та ефективність сім’ї, має у своєму складі бізнес-сім’ю, яка контролює власність та бере участь в управлінні бізнесом.

Біографія автора

Ю. В. Солоненко , Донецький національний університет імені Василя Стуса

к.е.н., доцент, доцент кафедри підприємництва, корпоративної та просторової
економіки

Посилання

Bennedsen Morten, Fan Joseph P. H. The family business map. Assets and roadblocks in long-term planning. Palgrave Macmillan, MPS Limited, Chennai, India, 2014. 247 p.

Silva E. B., Smart C. The 'new' practices and politics of family life. In The New Family? / Eds. E. B. Silva and C. Smart. Sage. London: Sage, 1999. P. 1-13.

Astrachan J. H., Klein S. B., Smyrnios K. X. The F-PEC Scale of Family Influence: a Proposal for Solving the Family Business Definition Problem. Family Business Review. 2002. 15 (1). P. 45-58.

Wright L. M., Leahey M. Nurses and families: A guide to family assessment and intervention. 6th ed. Philadelphia, PA: F. A. Davis, 2013. 384 р.

Stuart M. An Analysis of the Concept of Family /In A. Whall, J. Fawcett (Eds). Family Theory Development in Nursuring: State of the Science and Art.1991. P. 31-42.

Sten J. Transfer of family business to non-family buyers. The selling business family perspective. Edita Prima Ltd., Helsingfors, 2006. 244 p.

Hitt M. Advancing Organization Studies in Family Business Research: Exploring the Multilevel Complexity of Family Organizations. Organization Studies. 2016. 37(3). P. 453–456. doi.org/10.1177/0170840615596128a.

Labaki R., Michael–Tsabari N., Zachary R., Emotional dimensions within the family business – Toward a conceptualization. Handbook of Research on Family Busine /Edited by: K. Smyrnios, P. Z. Poutziouris, S. Goel; 2nd Edition, Edward Elgar, UK, 2013. P. 734-763.

Chua J. H., Cluisman. J. J., Steier L. P. Extending the theoretical horizons of family business research. Entrepreneurship Theory and Practice. 2003. 27(4). P. 331–338.

Dyer W. G. The family: The missing variable in organizational research. Entrepreneurship Theory and Practice. 2003. 27(4). P. 401-416.

Evren A. Family involvement in and institutionalization of family businesses. Business and Economic Horizons. 3(3). 2010. P. 83-104

Rodriguez S., Hildreth G., Mancuso J. «The dynamics of families in business: How therapists can help in ways consultants don’t». Contemporary Family Therapy.1999. 21(4). P. 453-468.

Tagiuri R., Davis J. On the Goals of Successful Family Companies. Family Business Review. 1992. (1). P. 43-62.

Tagiuri R., Davis J. Bivalent Attributes of the Family Firm. Family Business Review. 1996. 9(2). P. 199-208.

Habbershon T. G., Williams M., MacMillan I. C. A unified Systems perspective of family firm performance. Journal of Business Venturing. 2003. 18. P. 451-465.

Sharma P. Commentary: Familiness: Capital Stocks and Flows Between Family and Business. Entrepreneurship Theory and Practic. 2008.32(6). P. 971-977.

Klein S. B., Astrachan J. H., Smyrnios K. X. The F-PEC scale of family influence: Construction, validation, and further implications for theory. Entrepreneurship Theory and Practice. 2005. (29). P. 321-339.

Політологічний енциклопедичний словник / уклад.: Л. М. Герасіна, В. Л. Погрібна, І. О. Поліщук та ін. Х . : Право, 2015. 816 с.

La Porta, Rafael, Florencio Lopez-De-Silanes, Andrei Shleifer, Robert Vishny. Investor Protection and CorporateValuation. The Journal of Finance. 2002. 57(3). P.1147–1170.

Eddleston K. A., Kellermanns F. W., Sarathy R. Resource configuration in family firms: Linking resources, strategic planning and technological opportunities to performance. Journal of Management Studies.2008 45(1). P. 26-50.

Wright M., Kellermanns F. W. Family firms: A research agenda and publication guide. Journal of Family Business Strategy. 2011. 2. P. 187-198.

Poza E. J. Family governance: How leading families manage the challenges of wealth zurich. Credit Suisse AG, 2012. 54 р.

Madison K., Holt D. T., Kellermanns F.W., Ranft A. L. Viewing Family Firm Behavior and Governance Through the Lens of Agency and Stewardship Theories. Family Business Review. 2015. 29(1). Р. 65-93 DOI: 10.1177/089 4486515594292.

Rosa P. Entrepreneurial processes of business cluster formation and growth by "Habitual" entrepreneurs. Entrepreneurship, Theory and Practice, 1998. 22(4). P. 43-60.

Davis J., Tagiuri R. The Influence of Life-Stage on Father-Son Work Relationships in Family Companies. Family Business Review. 1989. 2(1). P. 47-74.

Sten J. What is a business family? Electronic Journal of Family Business Studies. 2007.1(2). P.75-93.

Bertoldi B., Quaglia R., Delmastro R. How a family turned around its business: the Exor-Fiat case. International Journal of Management Cases. 2009.13(1). Р. 89-100.

Sonfield M. C., Lussier R. N. First-, second-, and third-generation family firms: A comparison. Family business review. 2004. 17. P. 189-202.

Final report of the expert group. Overview of family–business–relevant issues: research, networks, policy measures and existing studies. European commission. Enterprise and industry directorate-general. January 2009. 33 р.

Chua J. H., Chrisman J. J., Sharma P. Defining the Family Business by Behavior. Entrepreneurship theory and practice. Summer. 1999. Р. 19-39.

Alderson K. Understanding the Family Business. NY: Business Expert Press. 2011. 133 р.

Habbershon T.G., Williams M. A resource-based framework for assessing the strategic advantages of family firms. Family Business Review.1999. 12(1). P. 1-25.

Uhlaner L. M. The use of Guttman scale in development of a family orientation index for small-to-medium-sized firms. Family Business Review. 2005. 18(1). P. 41-56.

Drake A. Understanding family business. A practical guide for the next generation. London: Institute for Family Business, 2009. 70 р.

Family enterprise: Understanding families in business and families of wealth/The family firm institute, Inc. 2014. 141 p. (Wiley finance series).

Gbadegeshin S. A. Awareness of "ownership succession" and family business continuity. International jornal of business and management invention. 2013. 21(91). P. 72-87.

Corbetta G. Patterns of development of family businesses in Italy. Family Business Review. 1995. 8(4). P. 255-265.

Mustakallio M. M., Autio E., Zahra S. A. Relational and contractual governance in family firms: effects on strategic decision making. Family business review. 2002. 15. P. 205-222.

Casillas J. C., Moreno A. M., Acedo F. J. Internationalization of Family Businesses: A Theoretical Model Based on International Entrepreneurship Perspective / Departamento de Administración de Empresas and Marketing University of Seville, 2007. 19 р.

Chrisman J. J., Chua J. H., Litz R. A. Commentary: A unified perspective of family firm performance: An extension and integration, Journal of Business Venturing. 2003.18(4). P. 467-472.

Siakas K., Naaranoja M., Vlachakis S., Siakas E. Family Businesses in the New Economy: How to Survive and Develop in Times of Financial Crisis. Procedia and Finance. 2014. 9. P. 331-341.

Kontinen T., Ojala A. The internationalization of family businesses: a review of extant research. Journal of Family Business Strategy. 2010 1(2). P. 97-107.

##submission.downloads##

Опубліковано

2021-09-09

Номер

Розділ

Статті